Nghe qua có vẻ như chẳng có gì phải bàn, chữ viết trên máy tính thì vô cùng rõ ràng, chữ “e” ra chữ “e”, không thể nào lẫn lộn với chữ “c” như viết trên giấy. Nhưng cái nào cũng có 2 mặt của nó, chúng ta không thể gõ lên máy tính dấu hỏi hay dấu ngã mà cứ nằm thì không nằm, đứng thì không đứng (tui thường viết trên giấy như thế khi bí không biết dùng dấu nào).
Theo tui thì một văn bản khi gõ lên máy tính cần có những yêu cầu sau:
1. Gõ dấu đúng chỗ: Cái này thì tui thấy hầu như 80% người sử dụng máy tính hay mắc phải.
- Các dấu câu như: “,”, “.”, “:”, “?”, “!”,…: thay vì phải đặt liền với từ trước đó rồi đến một khoảng trắng thì chúng ta lại “tặng” cho nó một khoảng trắng trước khi đặt dấu câu rồi lại tặng thêm một khoảng trắng nữa sau dấu câu này. Thậm chí có nhiều người chỉ gõ khoảng trắng phía trước dấu câu mà chẳng gõ khoảng trắng phía sau hay chẳng gõ khoảng trắng nào. Chắn chắn bạn sẽ thấy khó chịu khi bắt gặp một dấu câu nằm ngay đầu dòng (do thuộc tính WordWap và trước và sau các dấu câu lại có 1 khoảng trắng nên dấu câu này được xem như là một từ).
- Các dấu mở đóng ngoặc như: (), “”, [],…: thay vì các dấu mở ngoặc hay đóng ngoặc phải dính liền với các từ đầu và cuối trong ngoặc thì nhiều người lại gõ dấu mở ngoặc rồi lại cho thêm một khoảng trắng nữa, tương tự cho dấu đóng ngoặc. Và như nói trên vô tình ta có thể thấy một dấu đóng ngoặc nằm đầu dòng văn bản.
- Thừa hay thiếu khoảng trắng, dấu câu: cái này thì cũng gặp thường xuyên, đúng ra thì từ cách từ chỉ có một khoảng trắng thôi thì có khi ta bắt gặp 2 hay 3 khoảng trắng liên tục hay là không có khoảng trắng nào (2 từ dính vào nhau). Dấu câu cũng thế, thay vì dấu ba chấm thì chúng ta gõ “…” thôi, nhiều khi mạnh tay chơi 4, 5 chấm luôn.
- Gõ dấu sai vị trí và gõ theo kiểu thẫm mỹ: cái này thì ít gặp nhưng cũng đề cập luôn. Thay vì gõ: trường, đĩa, được,… thì có nhiều người lại gõ: trừơng, điã, đựơc,… Còn nữa, cái này hình như chưa rõ ràng cho lắm, chữ “thuý” theo tui thì nên bỏ dấu sắc trên chữ y là đúng chính tả, còn nếu cho cân đối, thẫm mỹ thì là “thúy” (đừng nhầm là thú y nha! Hehehe…). Một số bộ gõ tiếng Việt có thể giúp chúng ta chuyện này.
2. Chính tả: đó là việc dùng sai các ký tự như: “ngành” => “nghành” (chữ này ngay trong Yahoo Việt Nam cũng sai), “độc giả” => “đọc giả” (chữ này tui từng gặp trong một tờ đính chính của một quyển sách, sau khi dẫn ra các chỗ sai và sửa lại thì ghi thêm câu “Xin chân thành cáo lỗi cùng quí đọc giả”, nhìn mà muốn té ngửa luôn!), chữ hoa hay chữ thường (danh từ riêng, chữ đầu câu) hay sai các dấu hỏi và dấu ngã… Cái này thì tuỳ từng người, từng lúc (tui cũng hay mắc các lỗi về dấu hỏi và dấu ngã lắm).
Thật ra thì những cái nói trên cũng là chính tả nhưng tui muốn tách ra và nhấn mạnh vì nó rất dễ khắc phục nhưng lại có nhiều người mắc phải. Có lẽ chẳng có ai nói và chúng ta không để ý cho lắm nên vấn đề này vẫn thường xuyên bắt gặp trên các sách, báo, trên cả TV, nhất là trên mạng, các bạn hãy để ý thử xem sao! Đồng ý là có nhiều trường hợp, do tính thẩm mỹ nên cái mà theo tui nói ở trên có bị vi phạm như việc dùng dấu “:” (để cho đẹp người ta Tab cho các dấu này thẳng hàng)… Thông thường thì các lỗi này rất dễ gặp trong các văn bản tiếng Việt vì do người Việt viết ra, có thể do tiếng Việt quá phức tạp và do tính của người Việt Nam ta là thế “Thôi kệ, đọc hiểu là được rồi!”. Các bạn thử xem một tài liệu tiếng Anh coi (có thể vào phần Help của Windows), rất ít khi gặp các lỗi như đề cập ở phần số 1.
Thật ra thì trong một bài viết như thế này tui không thể đề cập hết những khía cạnh của vấn đề văn bản trên máy tính. Trên đây là những gì tui tự suy nghĩ và đưa ra, nếu có gì không đúng xin các bạn góp ý thêm.
